Op 2 februari 1911 werd in Amsterdam de Bond Heemschut opgericht. De vereniging tot bescherming van cultuurmonumenten in Nederland bestaat dus bijna 100 jaar. Met ruim 6.500 leden is het de grootste particuliere vrijwilligersorganisatie die zich in Nederland inzet voor de bescherming van gebouwd erfgoed, monumenten en het historisch landschap.

Heemschut komt in actie bij bedreigd erfgoed maar wil graag de omslag maken om vooraf, zoals in het beleidsplan MoMo, overheden te stimuleren om cultuurhistorische waarden in kaart te brengen, te waarderen en te beschermen. De vereniging heeft haar hoofdkantoor in het zeventiende eeuwse Korenmetershuisje in het centrum van Amsterdam. De dertien commissies met vrijwilligers komen bijeen op wisselende locaties in het land. Heemschut is ook de naam van het tijdschrift over monumenten, dat zes keer per jaar verschijnt. Het eeuwfeest in 2011 wordt onder meer gevierd met bijeenkomsten, excursies, een jubileumboek, mobiele tentoonstelling en een scholierenproject.